აზრები

ფრანგულიდან თარგმნა ბაჩანა ბრეგვაძემ

 

„არავის შეუძლია შეაჩეროს ვალერის სწრაფვა სიზუსტისკენ. აი, რატომ ვუწოდებ მის ძიებას „ჰეროიკულს“. მისთვის მიუღებელია მარტივი ჭეშმარიტებანი. ის ქედს არ იხრის არც საზოგადოებრივი აზრისა და არც მცოდნეთა ავტორიტეტის წინაშე. თითოეულ შემთხვევაში ის თავის თავს უსვამს ულმობელ შეკითხვას: „რაშია საკითხის არსი?“ დეკარტისა არ იყოს, ისიც ხელახლა იწყებს ყოველგვარ ანალიზს და თავისი თავისგან სისტემატურ დაეჭვებას მოითხოვს. თუმცა მე ვცდები, როცა ვამბობ „მოითხოვს-მეთქი“. ვინაიდან ეს ეჭვი განუყოფელია თვითონ მისი ბუნებისგან.

 

მე ვისურვებდი დამეხატა თქვენთვის ვალერი და მისი წმინდად ადამიანური სახე მეჩვენებინა. წარმოიდგინეთ, რომ ყოველ დილით, ხუთ საათზე, დაღლილობისა და სიბნელის მიუხედავად, ის იწყებს შრომას, რომელიც გრძელდება მთელი მისი სიცოცხლის განმავლობაში. ის აცხელებს ყავას, ვინაიდან ამ დროს ჯერ კიდევ ყველას სძინავს, ხოლო შემდეგ „უხვად გვასხურებს თავისი პროზის შუშხუნა შხეფებს, დიადი შრომის შემთხვევითობებს. დიდებული რამ არის გონების ძალმოსილება. რამდენიმე საუკუნის შემდეგ აღმოაჩენენ, რომ ჩვენს ეპოქაზე არავის მოუხდენია უფრო დიდი გავლენა, ვიდრე ამ უაღრესად უბრალო კაცს“. (ანდრეა მორუას შესავლიდან)